De Buitenbeentjeseconomie

Business, Op mijn nachtkastje, Vanuit de kunst bekeken
Mariël Voogel

Mariël Voogel is the founder and owner of CreativeMV. She has more than 20 years experience in translating future developments towards a policy and new programs. She is specialized in IT & Data, entrepreneurship, SMEs, innovation and development issues affecting the cultural and creative industries. Mariël has an extensive expertise in the formulation of strategies in the field of economic development, innovation, and culture policies as well as carrying out cooperation programmes. Mariël has a Master in Arts Policy and Management of the University of Utrecht.

Read more of my posts.

by Mariël Voogel

[vc_row content_placement=”middle” bg_type=”image” parallax_style=”vcpb-default” bg_image_new=”id^8831|url^https://creativemv.com/wp-content/uploads/2016/02/Buitenbeentjeseconomie_boekrecensie-CreativeMV.jpg|caption^null|alt^null|title^Buitenbeentjeseconomie_boekrecensie CreativeMV|description^null” bg_image_repeat=”no-repeat” bg_image_size=”contain” type=”vc_default” min_height=”60%” css=”%7B%22default%22%3A%7B%22margin-bottom%22%3A%220px%22%7D%7D”][vc_column][us_separator height=”150px” size=”custom”][vc_column_text css=”%7B%22default%22%3A%7B%22border-top-width%22%3A%2220px%22%2C%22border-right-width%22%3A%2220px%22%2C%22border-bottom-width%22%3A%2220px%22%2C%22border-left-width%22%3A%2220px%22%2C%22background-color%22%3A%22rgba%28255%2C255%2C255%2C0.79%29%22%2C%22%2Abackground-color%22%3A%22rgb%28255%2C255%2C255%29%22%7D%7D”]

De buitenbeentjeseconomie

Lessen van gangsters, kamelenmelkers, hackers en andere vreemde ondernemers

[/vc_column_text][us_separator height=”50px” size=”custom”][/vc_column][/vc_row][vc_row][vc_column][vc_column_text]Bij de grootste pioniers denken de meeste mensen aan Steve Jobs, Thomas Edison, Bill Gates en Henry Ford. The usual suspects. Echter kunnen we juist leren van de buitenbeentjes, zoals kamelenmelkers, piraten, smokkelaars, vervalsers en oplichters. Althans volgens het boek ‘De Buitenbeentjeseconomie’. Een week geleden heb ik via Not Just Any Book dit boek voor een review ontvangen. Zoals de achterkant beschrijft geeft het boek inzicht in de lessen in creativiteit, innovatie, verkooptechnieken en ondernemerschap van deze buitenbeentjes. Voor kenners van deze onderwerpen biedt het boek niet direct nieuwe informatie, maar wel een interessant perspectief op de materie en vermakelijke voorbeelden.[/vc_column_text][/vc_column][/vc_row][vc_row height=”auto”][vc_column][vc_column_text]

Buitenbeentjeseconomie

Het boek heeft een brede invalshoek gekozen en kijkt naar de gehele wereldeconomie, waar officiële markten slechts een onderdeel van zijn. Volgens de schrijvers zijn reputatie en waardering zijn de primaire drijfveren in de hele economie. Het vooruitzicht van financieel gewin is een van de grote motiverende krachten in de formele economie. Dat is het ook in de buitenbeentjeseconomie waar dergelijk gewin vaak vergezeld gaat met erkenning en respect. Anderen worden niet echt gedreven door geld, maar door creatieve expressie, de behoefte een probleem te verhelpen of het gestaag onder de knie krijgen van een ambacht of vaardigheid.

Volgens het boek kunnen we veel leren van de buitenbeentjes over vindingrijkheid, vastberadenheid, en het aangeboren verlangen van de mens tot creëren, bouwen en het benutten van mogelijkheden. Een buitenbeentje is een persoon wiens gedrag of houding hem op een ongemakkelijk zichtbare wijze apart zet van anderen. Kwajongens die de stabiliteit van het gewone zakendoen bedreigen, rebellen die de regels doorbreken en de perspectieven van anderen ter discussie stellen, non-conformisten die meer gestimuleerd worden door onzekerheid en kansen dan door de realiteit.

 

Vijf manieren

Het boek beschrijft vijf manieren om je innerlijke buitenbeentje vrij baan te geven:

  1. Sjacheren: vastberadenheid om je lot in eigen hand te nemen; een vindingrijkheid die je in staat stelt van niets iets te maken. Sjacheren is de koppigheid bezitten om jezelf op te rapen wanneer je geconfronteerd wordt met herhaaldelijke mislukking, en diep te gaan om de energie en passie te verzamelen die vereist zijn om iets te laten gebeuren. De kern van de sjachermentaliteit is de bereidheid om met alles wat tot je beschikking staat doelen te helpen bereiken. Doeltreffende sjacheraars concentreren zich op wat ze hebben, niet op wat ontbreekt en vinden nieuwe manieren om hun kwaliteiten te gebruiken. Uithoudingsvermogen en geduld zijn essentieel.
  2. Namaken: kopiëren van of voortborduren op een product of dienst dat zich al heeft bewezen, en aanpassen naar de behoefte van de consument.
  3. Hacken: het op de korrel nemen van de gevestigde orde om het ten goede te veranderen. Disruptie van bedrijfstakken, systemen en arbeidscultuur. Er is altijd ruimte voor verbetering, iets is nooit helemaal af, daarom blijft het stellen van vragen belangrijk.
  4. Provoceren: uit de realiteit stappen, iets verbeelden wat anders is, porren en stoken in de gewone gang van zaken zodat anderen andere mogelijkheden gaan zien. Het gaat om voorwaarden scheppen voor een nieuw gesprek, vaste denkbeelden uitdagen, afwijkende meningen aanmoedigen en jezelf alternatieven voor ogen stellen. Het betekent je zelfexpressie leert inzetten om stelling te kiezen en de status quo op te schudden.
  5. Bijsturen: persoonlijke koersverleggingen, de moed hebben een nieuw pad in te slaan, zelfs geconfronteerd met twijfel aan jezelf, druk uit de samenleving of tegenwerking binnen een organisatie.Het houdt de bereidheid in je om je eigen zelfbeeld volledig te transformeren door het onbekende te betreden, alle onzekerheid ten spijt.

[/vc_column_text][/vc_column][/vc_row][vc_row height=”small”][vc_column][vc_column_text]

Zijn ondernemers en buitenbeentjes hetzelfde?

Hoewel buitenbeentjes en ondernemers eigenschappen delen- ze nemen risico en streven door hun eigen passie en gesjacher vrijheid en autonomie na- moeten ze volgens het boek niet met elkaar worden verward. Buitenbeentjes zijn alternatief, zelfkritisch en kwetsbaar. Ze verleggen grenzen. Ze vechten systemen aan. Toch haalt het boek regelmatig voorbeelden aan om de overeenkomsten te onderschrijven. Zo blijken misdadigers vaak uitstekende legale ondernemers. Ze zijn vaak in moeilijke omstandigheden opgegroeid, en dat heeft veerkracht opgeleverd. Daarbij zijn ze meer dan gemiddeld opmerkzaam en alert, wat hun vermogen heeft vergroot om mensen te begrijpen, en trends en patronen te herkennen. Onderzoek van Hofstra University ondersteunt dit idee dat sommige misdadigers een aanleg voor ondernemen bezitten. Een andere studie ‘Does entrepreneurship pay’ van Levine en Rubinstein, probeerden vast te stellen wat een ondernemer geslaagd maakt. In hun definitie van een ondernemer is dit iemand die inventieve of een risicovolle activiteit bedrijft. Onder de kenmerken van een succesvolle ondernemer sprong er één uit: jeugdcriminaliteit.

 

Creatieve geesten en kunstenaars

Volgens de schrijvers ontwikkelden vele creatieve geesten en kunstenaars die ze spraken, een ondernemersmentaliteit. Amerikaanse filmmaker en verhalenverteller Lance Weiler gelooft dat een ondernemersmentaliteit voor elke kunstenaar essentieel is: “ Er bestaat een mythe dat kunstenaars een speciaal, bijna heilig ras zijn, dat niet belast wil worden met zaken die hen afleiden van hun creatieve bezigheid. Er heerst daar een zekere zuiverheid. Voor Weiler brak een verhelderend inzicht door toen hij besefte over de hele linie creatief te kunnen zijn, niet alleen in het kunstproduct maar ook in financiering, distributie en zakelijke aspecten van de artistieke productie.[/vc_column_text][/vc_column][/vc_row][vc_row content_placement=”middle” height=”small”][vc_column][bsf-info-box icon=”Defaults-quote-right” icon_size=”32″ icon_color=”#f64965″ pos=”left” title_font=”font_family:Roboto|font_call:Roboto|variant:500″ title_font_style=”font-weight:500;” desc_font=”font_family:Roboto|font_call:Roboto” desc_font_size=”desktop:20px;” desc_font_line_height=”desktop:36px;” desc_font_color=”#33323f”]Amerikaanse filmmaker en verhalenverteller Lance Weiler: “Als kunstenaar moet je denken over de duurzaamheid van wat je doet vanuit ondernemersstandpunt- je kunt niet drijven op louter creatieve vaardigheden of ‘genialiteit’. Die dagen zijn voorbij, als ze al ooit bestonden.“[/bsf-info-box][/vc_column][/vc_row][vc_row height=”auto”][vc_column][vc_column_text]

Kopiëren of Innoveren

De meeste innovaties zijn niet nieuw en origineel, maar zijn combinaties van bestaande elementen of een nieuwe toepassing van iets dat al bestaat. In het boek wordt kopiëren als een van de manieren van een buitenbeentje benoemd. Zij definiëren innoveren als: voortborduren op iets wat reeds gebouwd is, verbeteren wat reeds bestaat; het ging om cumulatieve, collectieve vindingen die stap voor stap verliepen. Mensen blijven graag trouw aan hun ideeën. Creatieve na-apers gaan niet gebukt onder de last van een emotionele band met hun vindingen. Daardoor zijn ze in staat aanpassingen te doen die zorgen voor een betere aansluiting bij de behoeften van hun markt.

Leren innoveren bestaat er ook deels uit te erkennen dat andere mensen soms betere ideeën hebben. Bovendien zijn vaak de gedachten die we als de ‘onze’ beschouwen’, helemaal niet van onszelf afkomstig. Andere lopen rond met dezelfde ideeën. Het deed mij denken aan een het tv-programma ‘Collegetour’ met kunstenaar Daan Roosegaarde, dat onlangs werd uitgezonden. Er ontstond een discussie of hij wel echt innoveerde. Roosegaarde maakt gebruik van bestaande ideeën of technieken en gebruikt ze voor een andere toepassing. Een professor van TU Delft vond dat hij kopieerde en met de eer ervandoor ging. Roosegaarde was het hier niet mee eens, sterker nog hij was beledigd. De opmerking van de professor raakt een belangrijk punt dat ook in het boek aan de orde komt: erkenning. Open innovatie gaat gepaard met een bepaalde gedragscode. Als je dingen leert en ontleent van anderen, is het belangrijk om hun erkenning te geven.

 

Patenten, een bedreiging voor innovatie

Economen van de St. Louis Federal Reserve publiceerde in 2013 een artikel dat aangaf dat er ‘geen bewijs’ bestaat dat patenten de productiviteit verhogen. Zij betogen zelfs dat patenten een bedreiging voor innovatie kunnen vormen. Patenten zouden moeten worden afgeschaft. Een interessant standpunt. De hoeveelheid patenten zijn nu nog steeds ook een van de indicatoren voor de score van een land op het gebied van innovatie. Maar als het afbreuk doet, dan kun je je afvragen of dit wel een juist gekozen meetinstrument is, naast de eerder door mij besproken bezwaren. Ook emeritus hoogleraar political science of the arts Joost Smiers deed in de Volkskrant (29 februari 2016) een oproep tot afschaffing van auteursrecht en patent met als voorbeeld de case van Roosegaarde.

Als eerste land ter wereld werkt Oostenrijk aan een nationale openinnovatiestrategie. De hoofdlijnen hiervan werden onlangs besproken op een bijeenkomst met stakeholders uit het bedrijfsleven en de wetenschap. Er wordt verwacht dat een voorstel deze zomer nog naar het parlement gaat.[/vc_column_text][/vc_column][/vc_row][vc_row height=”small”][vc_column][vc_column_text]

Omslag_De_buitenbeentjeseconomie boekrecensie CreativeMVWat vond ik ervan?

Ik vind het boek ‘De buitenbeentjeseconomie’ een amusant boek. Het is gemakkelijk te lezen en helder geschreven. Het aantal gebruikte voorbeelden vond ik soms wat veel om het betreffende standpunt te illustreren, maar het gekozen brede perspectief vanuit de informele economie, dat formeel kan worden en ook de formele economie in balans houdt, is interessant. Ook ben ik gewezen op een aantal onderzoeken, die ik nog niet kende maar de moeite waard zijn voor mij om te lezen. De vijf manieren om je eigen buitenbeentje vrij te laten, zijn voor mij niet nieuw, het is bekende informatie/theorie over ondernemend gedrag, creativiteit en disruptie dat op een andere manier wordt gepresenteerd. Kortom een vermakelijk boek voor een zondagmiddag om te lezen, waarin naast de kamelendrijvers en criminelen, ook de kunstenaars en ondernemers een positief podium krijgen.

 

Mariël

 

PS: Ook een verrassing in je brievenbus?

Wil je ook een keer verrast worden en een boek eerder lezen dan de rest? Doe dan, net als ik, ook mee aan een preread van Not Just Any Book. Het is leuk om te doen, je kunt je gemakkelijk aanmelden en je investeert met jouw bijdrage over het boek.[/vc_column_text][/vc_column][/vc_row]