[vc_row][vc_column][vc_column_text]Jarenlang is het startersbeleid gericht op het stimuleren van meer en beter ondernemerschap. Nu lijkt het tij te keren. Het succes van het beleid lijkt onder te sneeuwen door de discussie rondom het ZZP-schap en een scheiding van het ondernemerschap in Nederland. Een grote misvatting in mijn ogen. Een kleine groep heeft misschien ‘gedwongen’ gekozen voor het ondernemerschap, maar de meerderheid kiest voor het ondernemerschap. En dit is goed voor de economische ontwikkeling in Nederland, in alle tijden.
Wanneer het goed gaat met een economie, dan is er voor overheden minder aanleiding om nieuwe, ondernemende bedrijven te stimuleren. De nadruk ligt meer op het behouden en laten groeien van het bestaande. Echter als ondernemerschap wordt gestimuleerd in zowel goede als slechte economische tijden, dan blijven bedrijven uitgedaagd, en moeten ze zich blijven vernieuwen en aanpassen. Startende ondernemers zijn het verse bloed dat er voor zorgt dat de economie gezond blijft, ook al is niet ieder bedrijf even succesvol. En ook daaraan kan het beleid bijdragen.
Gerelateerde Expertise en Diensten:
- Ondernemerschap
- Beleidsadvies
- Projecten
- Ontwikkeling van competenties
- Masterclass Starters en Startups
- Risky Business
- CreativeScan
Positief effect op werkgelegenheid op korte en lange termijn
Niet alleen zorgt een ondernemer voor zijn of haar eigen werkgelegenheid, maar op den duur ook voor de werkgelegenheid van anderen. Onderzoek toont aan dat er sprake is van een zogenaamde S-curve. In eerste instantie heeft de toetreding van nieuwe bedrijven effect op bestaande bedrijven, die moeite hebben met de opgekomen concurrentie. Echter na deze fase zorgt het gestegen concurrerende aanbod voor stijging van de werkgelegenheid in het geheel. Na tien jaar na de start, vervaagt de impact van het nieuwe bedrijf op werkgelegenheid. Dit patroon is gevonden in de VS, en diverse Europese landen.
Starters versnellen productiviteit
Concurrentie tussen nieuwe en bestaande bedrijven leidt tot een ‘survival of the fittest’. Schumpeter sprak in dit kader over ‘creative destruction‘. Ook als de algehele werkgelegenheid daalt, bevorderen nieuwe bedrijven de productiviteit. Dit gebeurt om twee redenen. Ten eerste, nieuwe bedrijven vergroten de concurrentie in de markt, ze verplaatsen de krachten in de markt en dwingen bestaande bedrijven efficiënter te werken of te stoppen. Ten tweede, alleen bedrijven met een duidelijk onderscheidend vermogen of bedrijven die efficiënter kunnen werken, treden toe tot de markt.
Nieuwe toetreders, uittreders en de veroorzaakte turbulentie hebben in het geheel een positief effect op productiviteit. Deze effecten zijn gemeten in een proef onder de 23 OECD landen en in specifieke landenstudies in Duitsland, Zweden en in Nederland. Het patroon laat zien dat ondernemers in algemene zin bijdragen aan productief gebruik van schaarse middelen in een economie, met de grootste impact door innovatieve ondernemers.
Nederland is topland als het gaat om ondernemerschap en groei
Ondernemerschap is belangrijk voor onze economische ontwikkeling, dat is inmiddels hopelijk duidelijk. De voordelen voor de samenleving zijn nog groter in de landen, waar ondernemers flexibel kunnen ondernemen, hun ideeën kunnen ontwikkelen en de vruchten ervan kunnen plukken.
Landen als China hebben dit inmiddels ook goed begrepen. Zij stimuleren en faciliteren nu ook ondernemerschap. Ondernemende activiteiten, die eerder als bedreiging voor het gevestigde systeem werden gezien, zijn cruciaal voor de economische concurrentiekracht en het succes op de lange termijn.
Het uitgangspunt van Nederland om ondernemerschap en de groei van start-ups te bevorderen is “excellent”. Dat constateert een rapport van het Joint Research Centre (JRC, 2016). Het schaart ons land in de kopgroep van Europa, samen met de Scandinavische landen en het Verenigd Koninkrijk. Toch kent ons land ook punten waarop verbetering mogelijk is, zoals nog steeds de toegang tot kapitaal en arbeidsmarktregulering.
Lage score op creatie van kennis en netwerken en arbeidsregulering
We scoren ook bijzonder laag in de scale-up index op het gebied van de creatie van kennis en netwerken. Hieronder wordt verstaan: samenwerking met consumenten en andere bedrijven; samenwerking tussen universiteiten en het bedrijfsleven en internationale samenwerking. Nederland scoort ook hoog op de tijd die wordt besteed aan belastingproblematiek en laag op de al eerder genoemde arbeidsregulering. Het feit dat het toenemende aantal bedrijven in Nederland in contrast staat met de steeds kleiner wordende groep aan bedrijven die daadwerkelijk groeien, heeft wellicht ook te maken met laatst genoemde punt. Het hoge aantal wijzigingen in de regelgeving en de onduidelijkheden die bestaan over de uitvoeringspraktijk, geven het gevoel van een stijging van de regeldruk met een negatief gevolg voor de ondernemer (Panteia, Kleine ondernemers, nog altijd hoge lasten; vergelijking tussen 2007-2013/2014, 2014).
Veel dromers, weinig die het echt willen en kunnen
Naast de uitgangspunten om te kunnen starten in een land, moeten we de ondernemer zelf niet uit het oog verliezen. Het ambitieniveau en de vaardigheden van de ondernemer zijn van invloed op de start en de ontwikkeling van zijn bedrijf.
Iedereen ziet wel eens een kans of heeft een idee, toch zijn er relatief weinig die de kans grijpen en daadwerkelijk een bedrijf starten en doorzetten. Want dat laatste is een van de eigenschappen waarover een ondernemer moet beschikken. En doorzetten kun je alleen als je iets ook heel graag wilt. Ondernemers delen bepaalde vaardigheden zoals creativiteit, flexibiliteit, en risicobereidheid. Het Ondernemers Competentie Model van dr. Martijn Driessen brengt de benodigde persoonlijke karakteristieken en vaardigheden in kaart. Voor starters zijn in het bijzonder van belang: de bereidheid tot het nemen van risico’s, het geloof in het eigen vermogen om de eigen toekomst te beïnvloeden (sterke intrinsieke motivatie), openstaan voor ervaringen (nieuwsgierig, creatief, pionier) en sociale oriëntatie.
Naast deze benodigde eigenschappen voor de start van het bedrijf, zijn meer vaardigheden en eigenschappen van invloed op het succes van het ondernemerschap en het besluit te stoppen of door te zetten in de nieuwe uitdaging. Onderzoek van Driessen laat zien dat belangrijke eigenschappen en vaardigheden ook zijn: de mate van prestatiegerichtheid, dominantie, effectiviteit, zelfstandigheid en doorzettingsvermogen van de ondernemer.
Soft skills ondernemer van grote invloed op succes
De grote invloed van de vaardigheden van de ondernemer op het succes van het bedrijf, zou veel meer aandacht moeten krijgen in het startersbeleid. Uit mijn tijd bij de Kamer van Koophandel weet ik dat starters weinig inzicht hebben in hun eigen ondernemerschap en een investering in de eigen ontwikkeling uit zichzelf weinig maken. Stimulering en facilitering ervan door de overheid draagt wel bij aan de verhoging van het succes van de ondernemer. Onderzochte effecten van het project Ik Start Smart (vraaggestuurd project met een combinatie van de E-Scan ondernemerstest, coaching, training en netwerk), waarbij de nadruk ligt op de ontwikkeling van de eigen ondernemersvaardigheden, toont aan dat 89% nog bestaat na vijf jaar in tegenstelling tot het gemiddelde van 49%. En dit gemiddelde cijfer is niet uniek voor Nederland, ook in bijvoorbeeld het Verenigd Koninkrijk is dit het geval. Uitrol van de succesvolle methodiek in geheel Nederland zou een enorme boost geven aan onze economie.
Aandacht voor begeleiding ondernemer noodzakelijk voor groei
In de whitepaper ‘De haperende groeimotor van het Nederlands kleinbedrijf‘ (2016) ter gelegenheid van de lancering van NLGroeit, wordt het gebrek aan vaardigheden en het belang ervan voor groei onderschreven. Hun eindaanbeveling is als volgt: “Het groeivermogen van Nederlandse MKB bedrijven dient vergroot te worden door ondernemers bewust te maken van groeikansen (inspireren), hen te activeren om gebruik te maken van coaching en opleiding, en ondernemers te helpen bij de groeirealisatie door hen te faciliteren bij het vinden van de ideale match met een coach, mentor of opleiding. De impact van meer groei in het MKB kan aanzienlijk zijn.
Zo zou bijvoorbeeld met 5% meer groeiende MKB bedrijven binnen drie jaar tijd 60.000 nieuwe banen en 3 miljard euro aan toegevoegde waarde extra worden gecreëerd!”
Vroegtijdige ontwikkeling van ondernemend gedrag en ondernemerschap, liefst in het onderwijs en bij de start van het bedrijf, heeft dus een grote impact. Startersbeleid gericht op een optimaal ecosysteem en de vaardigheden van de ondernemer moet prioriteit blijven voor de overheid ten behoeve van economische groei en werkgelegenheid.
Wil je aan de slag met het ontwikkelen, het stimuleren of het faciliteren van ondernemerschap of heb je vragen, neem dan contact met mij op.
