Europese onderzoeksuniversiteiten moeten zich inzetten om een ondernemerscultuur onder hun studenten en personeel te creëren, aldus de League of European Research Universities (LERU*) in het adviesrapport ‘Student entrepreneurship at research-intensive universities. From a peripheral activity towards a new mainstream(2019).

Onderzoeksuniversiteiten hoeven zelf niet ondernemend te worden, maar moeten zich bewust zijn van hun rol in het ontwikkelen van ecosystemen waarin ondernemers kunnen floreren. Dit kan bijvoorbeeld door het creëren van een omgeving waarin bottom-up initiatieven worden aangemoedigd en studenten van verschillende disciplines samen aan projecten kunnen deelnemen. Daarnaast zal ondernemerschap breder gedragen worden als het onderdeel gaat uitmaken van onderwijsprogramma’s; op de Universiteit Utrecht wordt bijvoorbeeld een honours vak over ondernemerschap aangeboden.

Nog meerdere obstakels voor ondernemerschap op de universiteit

Er zijn een aantal knelpunten die voorkomen dat ondernemerschap echt deel uitmaakt van de universiteitscultuur. Eén van deze knelpunten is bijvoorbeeld het feit dat de term ondernemerschap nog niet alle studenten en personeelsleden aanspreekt, wat verholpen kan worden door de term in combinatie met woorden als initiatief, nieuwsgierigheid en creativiteit te gebruiken. Daarnaast ontbreekt het universiteiten nog aan methodes om het ondernemerschap van studenten te beoordelen.

European Innovation Council

In een soortgelijk rapport ‘The Role of Universities in Regional Innovation Ecosystems’ (2019) stelde de European Universities Association dat universiteiten, het bedrijfsleven en de overheid steeds afhankelijker van elkaar raken door nauwere samenwerking op het gebied van onderzoek & innovatie. De Europese Unie wil onder Horizon Europe ondernemerschap en innovatie meer gaan stimuleren door het introduceren van de European Innovation Council.

Er wordt ruim 2 miljard euro beschikbaar gesteld voor de laatste twee jaar van de European Innovation Council (EIC) pilot. De 2 miljard euro financiering wordt gebruikt om projecten in verschillende onderdelen van de innovatieketen te ondersteunen. In de pilot voor de jaren 2019-2020 zijn gerichte calls geïntroduceerd voor ‘pathfinder’ projecten op het gebied van Future and Emerging Technologies en voor projecten in de ‘accelerator’ fase is er gemengde financiering mogelijk gemaakt door het combineren van eigenvermogensinstrumenten en beurzen.

Hoe meet je de impact op innovatie-ecosysteem?

Hoe meet je als universiteit je impact op regionale innovatie-ecosystemen? De Europese Commissie heeft een raamwerk ontwikkeld voor hoe het meten van de impact van universiteiten op regionale innovatie ecosystemen eruit zou kunnen zien. Aan de hand van de resultaten uit onderzoeken gebaseerd op dit ‘Regional Innovation Impact assessment Framework for Universities‘, kunnen gerichte financieringssystemen worden ontwikkeld om de impact van universiteiten te optimaliseren. Hoe het raamwerk er exact uit gaat zien, is afhankelijk van regionale, nationale of Europese instrumenten en regelgeving.

Het rapport geeft een aantal impactcategorieën en verwante indicatoren aan de hand waarvan universiteiten een studie kunnen ontwikkelen over hun contributie aan het regionale innovatie-ecosysteem.

De vier impact categorieën die genoemd worden in het rapport zijn:

  • Onderwijs en het ontwikkelen van menselijk kapitaal.
  • Onderzoek, technologische vooruitgang, kennisoverdracht en commercialisatie.
  • Ondernemerschap en het ondersteunen van ondernemingen.
  • Regionale oriëntatie, strategische ontwikkeling en kennisinfrastructuren.

De rol van de universiteit in de EU verandert door steeds nauwere samenwerking met het bedrijfsleven en de overheid op het gebied van onderzoek & innovatie. Universiteiten functioneren steeds meer als innovation hubs waar onderzoekers, ondernemers en ambtenaren elkaar kunnen ontmoeten op de campus en samen kunnen werken aan innovatieprojecten. De veranderende rol van de universiteit staat beschreven in het rapport The Role of Universities in Regional Innovation Ecosystems gepubliceerd door de European University Association (EUA). Zij waarschuwen in dit rapport voor een ondermijnend effect op innovatie door financiering vanuit het bedrijfsleven. Volgens EUA ondersteunt het bedrijfsleven namelijk vaak toegepast onderzoek waarvan de resultaten vermarkt kunnen worden, terwijl de overheid ook fundamenteel onderzoek stimuleert. Ook bestaat er angst dat verdere vermenging met bedrijven tot belangenverstrengeling zal leiden.

* LERU is een netwerk van 23 Europese onderzoeksintensieve universiteiten. Vanuit Nederland zijn de Universiteit van Amsterdam, de Universiteit Utrecht en de Universiteit Leiden aangesloten.

keyboard_arrow_up